Características anatômicas e físico-mecânicas da madeira de Cenostigma pluviosum var. pelthophoroides (Fabaceae) deteriorada por Ganoderma australe (Basidiomycota, Polyporales)

Autores

DOI:

https://doi.org/10.30550/j.lil/2022.59.2/2022.11.23

Palavras-chave:

Fungos decompositores de madeira, podridão branca, podridão simultânea, propriedades mecânicas

Resumo

Árvores da espécie sibipiruna (Cenostigma pluviosum var. pelthophoroides) são muito comuns na arborização urbana da cidade de São Paulo, mas podem causar acidentes quando deterioradas por fungos decompositores de madeira, devido à ruptura do tronco, resultando na queda dessas árvores. Portanto, este trabalho teve como objetivo avaliar mudanças anatômicas, físicas e mecânicas na madeira da sibipiruna atacada por Ganoderma australe. Árvores adultas com a presença de basidiomas desse 
fungo e em iminente risco de queda foram analisados  macro e microscopicamente para investigar a biodeterioração e os mecanismos de resistência da árvore (compartimentalização). Foram efetuados ensaios físicos e mecânicos (massa específica, resistência e módulo de elasticidade à flexão estática). Na árvore de sibipiruna, a
degradação ocorreu no cerne, sendo mais intenso próximo à medula e mais extensiva no colo da árvore, onde os basidiomas foram coletados. O ataque do fungo foi
identificado como podridão branca em bolsas, i.e. não-seletivo aos componentes da parede celular, causando a erosão da camada S2 do lumen celular. A madeira degradada também foi atacada por insetos xilófagos, como o cupim subterrâneo Coptotermes gestroi e besouros de madeira. A compartimentalização da madeira foi caracterizada pelo acúmulo de extrativos. Podridão branca causou significativa redução na massa específica e no módulo de elasticidade, o que justifica a ruptura das árvores quando sujeitas às forças externas, tais como fortes ventos.

Downloads

Não há dados estatísticos.

Biografia do Autor

Luci, Instituto de Pesquisas Ambientais

Possui graduação em Ciências Biológicas pela Universidade de São Paulo (1990), mestrado em Ciências Biológicas (Microbiologia Aplicada) pela Universidade Estadual Paulista Júlio de Mesquita Filho (1996) e doutorado em Plantas Avasculares e Fungos pelo Instituto de Botânica de São Paulo (2017). Tem experiência na área de Microbiologia, com ênfase em Microbiologia Industrial e de Fermentação e também em arborização de praças e áreas verdes municipais atuando principalmente nos seguintes temas: organoclorados, basidiomicetos, atividade biodegradadora, enzimas hidrolíticas e ligninolíticas, árvores urbanas, infecção por Ganoderma spp., e plantas ornamentais.

Ricardo, Instituto de Pesquisas Tecnológicas do Estado de São Paulo

Possui graduação em Bacharelado em Ciências Biológicas (2007) e Licenciatura em Ciências Biológicas (2008) pela Universidade de São Paulo . Atualmente é Pesquisador Assistente do Laboratório de Tecnologia e Desempenho de Sistemas Construtivos do Instituto de Pesquisas Tecnológicas do Estado de São Paulo, onde desenvolve trabalhos nas seguintes áreas: resistência natural de madeira, resistência de madeira tratada, análise de estruturas de madeira, biodeterioração de sistemas construtivos.

Sérgio, Instituto de Pesquisas Tecnológicas do Estado de São Paulo

Possui graduação em Bacharel e Licenciado em Ciencias Biologicas pelo Instituto de Biociências (1987), mestrado em Ciência e Tecnologia de Madeiras (1998) e doutorado em Recursos Florestais (2009) pela ESALQ/USP. Atualmente é pesquisador do Instituto de Pesquisas Tecnológicas do Estado de São Paulo. Tem experiência na área de microbiologia, com ênfase em Microbiologia Aplicada, atuando principalmente nos seguintes temas: biodeterioração e preservação de madeiras; biodeterioração e análise de risco de árvores; fungos apodrecedores; e insetos xilófagos (térmitas e brocas-de-madeira).

Takashi Yojo, Instituto de Pesquisas Tecnológicas do Estado de São Paulo

He holds a degree in Civil Engineering from the University of São Paulo (1977), a Master's in Civil Engineering (Structural Engineering) from the University of São Paulo (1988) and a PhD in Civil Engineering from the Polytechnic School (1993). He is currently Researcher at the Instituto de Pesquisas Tecnológicas do Estado de São Paulo. He has experience in Civil Engineering, with emphasis on Construction Materials and Components, working mainly on the following topics: wood, structural analysis, biodeterioration, biological health and historical heritage.

Cassiano Oliveira de Souza, Instituto de Pesquisas Tecnológicas do Estado de São Paulo

Bachelor in Physics from the University of São Paulo (2007) and Production Engineer from the Virtual University of the State of São Paulo (2019). He currently works as a researcher in the area of physical-mechanical properties of wood and derived products at LTDC - Laboratory of Technology and Performance of Constructive Systems, with the Center for Housing and Buildings - HE of the Instituto de Pesquisas Tecnológicas do Estado de São Paulo (IPT) . Experience in Physics, with emphasis on Condensed Matter Physics; and Chemistry, with an emphasis on Quality Control of sanitizing products;He works mainly on the following topics: physical-mechanical tests on wood and derived products, good laboratory practices, metrological confirmation, statistical process control.

Adriana de Mello Gugliotta, Instituto de Pesquisas Ambientais

Bachelor's at Ciências Biológicas from Universidade de São Paulo (1989), master's at Botany from Universidade de São Paulo (1994) and doctorate at Botany from Universidade de São Paulo (2001). Has experience in Botany, acting on the following subjects: basidiomicetos, biodiversidade, taxonomia, mata atlântica and biorremediação.

Referências

ABNT - Associação Brasileira de Normas Técnicas. (1997). NBR 7190 – Estruturas de madeira. São Paulo. 107 pp.

Anagnost, S. E. (1998). Light microscopic diagnosis of wood decay. IAWA Journal 19 (2): 141-167. https://doi.org/10.1163/22941932-90001517

ASTM - American Society of Testing Materials. (2014). D 2395 – Standard test methods for specific gravity of wood and wood-based materials. West Conshohocken. 9 pp.

Barbosa, A. C. F., Pace, M. R., Witovisk, L. & Angyalossy, V. (2010). A new method to obtain good anatomical slides of heterogeneous plant parts. IAWA Journal 31: 373–383. https://doi.org/10.1163/22941932-90000030

Bari, E., Nazarnezhad, N., Kazemi, S. M., Ghanbary, M. A. T., Mohebby, B., Schmidt, O. & Clausen, C.A. (2015a). Comparison of degradation capabilities of the white rot fungi Pleurotus ostreatus and Trametes versicolor. International Biodeterioration and Biodegradation 104: 231-237. https://doi.org/10.1016/j.ibiod.2015.03.033

Bari, E., Schmidt, O. & Oladi, R. (2015b). A histological investigation of oriental beech wood decayed by Pleurotus ostreatus and Trametes versicolor. Forest Pathology Journal 45: 349-357. https://doi.org/10.1111/efp.12174

Bari, E., Taghiyari, H. R., Mohebby, B., Clausen, C. A., Schmidt, O. & Vaseghi, M. J. (2015c). Mechanical properties and chemical composition of beech wood exposed for 30 and 120 days to white-rot fungi. Holzforschung 69: 587-593. https://doi.org/10.1515/hf-2014-0057

Blanchette, R. A. (1984). Screening wood decayed by white rot fungi for preferential lignin degradation. Applied and Environmental Microbiology 48 (3): 647-653. https://doi.org/10.1128/aem.48.3.647-653.1984

Bodig, J. & Jayne, B. A. (1992). Mechanics of wood and wood composities. (2a ed.) New York: Van Nostrand Reinhold.

Brazolin, S. (2009). Biodeterioração, anatomia do lenho e análise de risco de queda de árvores de tipuana, Tipuana tipu (Benth.) O. Kuntze, nos passeios públicos da cidade de São Paulo, SP. 265 p. Tese (doutorado) – Escola Superior de Agronomia “Luiz de Queiróz”, Universidade de São Paulo, Piracicaba, São Paulo.

Brazolin, S. (2011). Avaliação do lenho biodeteriorado de árvores de tipuana (Tipuana tipu) em área urbana: análise macroscópica e massa específica aparente. Scientia Forestalis 39 (91): 291-299. Available in https://www.ipef.br/publicacoes/scientia/nr91/cap01.pdf

Brazolin, S., Tomazello Filho, M., Amaral, R. D. A. M. & Oliveira Neto, M. A. (2010). Associação entre fungos apodrecedores e cupins subterrâneos no processo de biodeterioração do lenho de árvores de Tipuana tipu (Benth.) O. Kuntze da cidade de São Paulo, SP. Scientia Forestalis 38 (86): 215-224. Available in https://www.ipef.br/publicacoes/scientia/nr86/cap09.pdf

Downer, A. J. & Perry, E. J. (2019). UC IPM Pest Notes: Wood Decay Fungi in Landscape Trees. UC ANR Publication 74109. U.S., California: Agriculture and Natural Resources. Available in https://ucanr.edu/sites/sjcoeh/files/309409.pdf

Eaton, R. A. & Hale, M. D. C. (1993). Wood: decay, pests and protection. London; Chapman & Hall.

Grassé, P. P. (1962). Termitologia. Paris: Masson. t. 1: Anatomie, physiologie, reproduction.

Gugliotta, A. M., Poscolere, G. D. & Campacci, T. V. S. (2011). Criptógamos do Parque Estadual das Fontes do Ipiranga, São Paulo, SP, Brasil. Fungos, 10: Ganodermataceae. Hoehnea 38 (4): 687-695. https://doi.org/10.1590/S2236-89062011000400009

Huhndorf, S. M., Lodge, D. J., Wang, C.-J. & Stokland, J. N. (2004). Macrofungi on woody substrata. In: G.M. Mueller, G.F. Bills & M.S. Foster (eds.). Biodiversity of Fungi: Inventory and Monitoring Methods. San Diego: Elsevier Academic Press, pp.159–163.

Hillis, W. E. (1962). The distribution and formation of polyphenols within the tree. In: Hillis, W. E. (Ed.), Wood extractives and their significance in the pulp and paper industries (pp: 60-123). London: Academic Press.

Karim, M., Daryaei, M. G., Torkaman, J., Oladi, R., Ghanbary, M. A. T. & Bari, E. (2016). In vivo investigation of chemical alteration in oak wood decayed by Pleurotus ostreatus. International Biodeterioration and Biodegradation 108: 127-132. https://doi.org/10.1016/j.ibiod.2015.12.012

Loyd, A. L., Linder, E. R., Anger, N. A., Spakes-Richter, B., Blanchette, R. & Smith, J. A. (2018). Pathogenicity of Ganoderma Species on Landscape Trees in the Southeastern United States. Plant Disease 102 (10): 1-6. https://doi.org/10.1094/PDIS-02-18-0338-RE

Loyd, A. L., Smith, J. A., Richter, B. S., Blanchette, R. A. & Smith, M. E. (2017). The Laccate Ganoderma of the Southeastern United States: A Cosmopolitan and Important Genus of Wood Decay Fungi: PP333. EDIS 2017 (1): 6. https://doi.org/10.32473/edis-pp333-2017

Luna, M., Murace, M., Keil, G. & Otaño, M. (2004). Patterns of decay caused by Pycnoporus sanguineus and Ganoderma lucidum (Aphyllophorales) in poplar wood. IAWA Journal 25 (4):425-433. https://doi.org/10.1163/22941932-90000375

Manion, P. D. & Zabel, R. A. (1979). Stem decay perspectives - an introduction in the mechanisms of tree defense and decay patterns. Phytopathology 69 (10): 1135-1138.

Obst, J. R., Highley, T. L. & Miller, R. B. (1994). Influence of lignin type on the decay of woody angiosperms by Trametes versicolor. In: G. C. Llewellyn, W. V. Dashek, C. E. O’Rear (Eds.), Biodeterioration Research 4: Mycotoxins, wood decay, plant stress, biocorrosion, and general biodeterioration: Proceedings of 4th Meeting of the Pan American Biodeterioration Society (357-374). 1991 August 20–25; as an electronic symposium. New York: Plenum Press. https://doi.org/10.1007/978-1-4757-9450-2_27

Oliveira, A. M. F., Lelis, A. T., de Lepage, E. S., Lopez, G. A. C., Oliveira, L. C. S., de Cañedo, M. D. & Milano, S. (1986). Agentes destruidores da madeira. v. 1, cap. 5, pp. 99-278. In: Lepage, E.S. (Coord.), Manual de preservação de madeiras. São Paulo: IPT; SICCT. (Publicação 360 IPT,1637).

Rayner, A. D. M. & Boddy, L. (1988). (Ed.). Fungal decomposition of wood: its biology and ecology. USA, New York: John Willey.

Rojas, A. C. B., Okino-Silva, L. K., Gugliotta, A. M. & Bononi, V. L. R. (2018). Diversity of Ganoderma spp. and falls of urban trees in Brazil and Colombia. Biodiversity International Journal 2 (2):178.179. https://doi.org/10.15406/bij.2018.02.00060

Ryvarden, L. (2004). Neotropical Polypores: Part 1. Introduction, Ganodermataceae & Hymenochaetaceae. Synopsis Fungorum 19: 1-227. Available in: https://www.fungiflora.no/synopsis-19

Sands, A. W. (1969). The association of termites and fungi. 2: 495-524. In: Krishna, K; Wessner, F. M. (Eds.), Biology of Termites. USA, New York: Academic Press.

Schwarze, F. M. W. R. (2007). Wood decay under the microscope. Fungal Biology Reviews 21: 133-170. https://doi.org/10.1016/j.fbr.2007.09.001

Seitz, R. A. (1996). A poda de árvores urbanas. 1º. Curso em treinamento sobre poda em espécies arbóreas florestais e de arborização urbana. IPEF-USP.

Shigo, A. L. (1979). Tree decay: an expanded concept. Washington: USDA, Agriculture Forest Service. (Information Bulletin, 419). Available in https://www.fs.usda.gov/treesearch/pubs/4425

Shigo, A. L. (1984). Compartmentalization: a conceptual framework for understanding how trees grow and defend themselves! Annual Review of Phytopatlhology 22: 189-214. https://doi.org/10.1146/annurev.py.22.090184.001201

Shortle, W. C. & Dudzik, K. R. (2012). Wood decay in living and dead trees: a pictorial overview. Tech Rep. NRS-97. Newtown Square, PA: U.S. Department of Agriculture, Forest Service. 26 p. https://doi.org/10.2737/NRS-GTR-97

SVMA (2015). Manual Técnico de Arborização Urbana. São Paulo: Prefeitura de São Paulo.

Terho, M. (2009). What was behind the bark? – An assessment of decay among urban and Acer trees felled as hazardous in the Helsinki City area. Dissertationes Forestales 81. Helsinki, Finland. https://doi.org/10.14214/df.81

Tomazello-Filho, M., Brazolin, S. & Chagas, M. P. (2008). Application of x-ray technique in nondestructive evaluation of eucalypt wood. Maderas, Ciencia y Tecnologia 10 (2): 139-149. http://dx.doi.org/10.4067/S0718-221X2008000200006

Torres-Torres, M. G., Guzmán-Dávalos, L. & Gugliotta, A. M. (2012). Ganoderma in Brazil: known species and new records. Mycotaxon 121: 93–132. https://doi.org/10.5248/121.93

Zabel, R. A. & Morrell, J. J. (1992). Wood microbiology: decay and its prevention. London: Academic Press. Washington: USDA, Agriculture Forest Service. 72p. (Information Bulletin, 419).

Anatomical and physico-mechanical characteristics

Publicado

2022-11-30

Como Citar

Kimie Okino, L., Gomes de Freitas Nuno de Barros Pereira, R., Brazolin, S., Yojo, T., Oliveira de Souza, C., & de Mello Gugliotta, A. (2022). Características anatômicas e físico-mecânicas da madeira de Cenostigma pluviosum var. pelthophoroides (Fabaceae) deteriorada por Ganoderma australe (Basidiomycota, Polyporales). Lilloa, 59(2), 285–300. https://doi.org/10.30550/j.lil/2022.59.2/2022.11.23
صندلی اداری سرور مجازی ایران Decentralized Exchange

Edição

Seção

Artículos originales
فروشگاه اینترنتی صندلی اداری جوراب افزایش قد ژل افزایش قد خرید vpn خرید vpn سرور مجازی بایننس